Wychodząc naprzeciw zainteresowaniu sprawami mieszkalnictwa dla osób starszych, Redakcja portalu przypomina ponownie wyniki prac Fundacji Go Silver pt. „Wyzwanie dla Warszawy: mieszkalnictwo dla seniorów”. Wnioski i rekomendacje mogą dotyczyć większości polskich miast, więc warto się z nimi zapoznać.Fundacja Go Silver zrealizowała projekt ASOS pt. „Nie ma to jak w domu – bezpieczne mieszkanie seniora”.
Raport zrobiono w celu identyfikacji problemów i potrzeb w zakresie mieszkalnictwa senioralnego w Warszawie. Jego podstawą było szczegółowe badanie przeprowadzone na próbie 150 osób zamieszkujących 11 dzielnic Warszawy.
Zdaniem autorów raportu kluczowe obserwacje to:
• W 1995 roku ludność w wieku 60+ stanowiła 1/8 (16%) populacji Polski, w chwili obecnej stanowi ona prawie 1/4 (23,6%), zaś około roku 2035 osiągnie poziom 1/3.
• W Niemczech od kilku lat obserwuje się tendencję przeprowadzania się osób starszych z terenów podmiejskich do centrów miast. Można domniemywać, że podobny proces za kilka lat wystąpi także w Polsce.
• Dzielnicami o najwyższym odsetku osób 60+ są: Śródmieście 33%, Mokotów 31%, Żoliborz i Bielany 30%
• Pod względem ilościowym najwięcej osób 60+ jest na Mokotowie 68 tys., Pradze Południe 51,8 tys., Woli i Bielanach 40,2 tys.
• Największą dynamikę przyrostów ludności w tej grupie wiekowej w okresie 2002-2016 wykazują: Ursynów +16,5%, Bemowo +14,3%, Targówek + 9,5%. W analizowanym okresie udział osób 60+ zmniejszył się na Żoliborzu -0,7% i Wilanowie -3,4%.
Na podstawie badania autorzy raportu stwierdzają, że osoby starsze:
• Mieszkają w budynkach wybudowanych w okolicach 1962 roku (mediana) co sugeruje, że są to mieszkania, które uzyskali jako pierwsze i nigdy nie zmienili. Ich mieszkania mają średnią powierzchnię ok. 40 mkw.
•
Za największą barierę uważają niedostosowanie do ich potrzeb łazienki.
•
W obrębie budynku barierą jest brak wind oraz zbyt strome lub wąskie ciągi schodów. W Polsce, mimo naglącego charakteru zjawiska, pojawiają się dopiero pierwsze rozwiązania i dobre praktyki zgodne z koncepcją deinstytucjonalizacji opieki długoterminowej nad osobami starszymi:
- Wzorcowe Mieszkanie Seniora w Warszawie
- Mieszkania chronione i wspomagane m.in. w Szczecinie.
Autorzy raportu postulują:- Mieszkanie samodzielne jest najefektywniejszą formą utrzymania w zdrowiu i dobrej kondycji osoby starszej oraz służy uniknięciu negatywnych zjawisk społecznych i ekonomicznych.
- Wprowadzenie dostępnych dla seniorów mieszkań jest konieczne, by odciążyć system stacjonarnej opieki długoterminowej nad niesamodzielnymi osobami starszymi.
- W zależności od stopnia niesamodzielności seniorzy powinni mieć dostęp do: a/ Mieszkań bez barier (inwestycje deweloperskie i sektor prywatny), b/ Mieszkań wspomaganych, c/ Mieszkań chronionych z 24 godzinną opieką.
Mając na uwadze, że liczba seniorów w Warszawie będzie w najbliższych latach systematycznie rosnąć, należy wyróżnić trzy główne działania, które pozwolą na dopasowanie substancji mieszkaniowych do potrzeb starzejącej się populacji: - W pierwszej kolejności należy podjąć dyskusję nad koniecznością przystosowania obecnych mieszkań seniorów do ich potrzeb, szczególnie w przypadku gdy obniża się stopień sprawności osoby starszej. Niekiedy wystarczy zamontować uchwyty i wyeliminować drobne bariery architektoniczne (np. progi w drzwiach dla osób poruszających się na wózkach), czasami konieczne są modernizacje wymagające dużych nakładów finansowych (np. remonty łazienek lub C.O. itp.). Część zmian seniorzy są wstanie sfinansować z zasobów własnych, ale pozostaje też grupa, która wymaga wsparcia organizacyjnego i finansowego. Utworzenie programu miejskiego, który umożliwiłby pokrycie części kosztów modernizacji w uboższych gospodarstwach domowych seniorów mógłby się przyczynić do ich zatrzymania w środowisku, ograniczając konieczności zapewnienia miejsca w domu pomocy społecznej.
- Mieszkania dedykowane stanowią wyzwanie dla sektora prywatnego i odbiorcami będą seniorzy dysponujący odpowiednimi zasobami kapitałowymi. W najbliższych latach można spodziewać się wzrostu zainteresowania tym typem mieszkań.
- Mieszkania chronione i wspomagane stanowią alternatywę dla domów pomocy społecznej, lecz warto podkreślić, że obydwie formy są w systemie opieki nad niesamodzielnymi osobami starszymi potrzebne. Niewątpliwą zaletą lokali chronionych i wspomaganych z perspektywy inwestora (miasta) jest fakt, że można uruchamiać po kilka lokali w ciągu roku w zależności od możliwości lokalowych i finansowych samorządu. Sam proces tworzenia mieszkań jest szybszy i obarczony mniejszym ryzykiem np. niedoszacowania inwestycji niż budowa domu pomocy społecznej dla maksymalnie 100 mieszkańców.
Redakcja portalu 60plus.pl dziękuje Fundacji Go Silver za publikację wyników badań oraz zdjęcia autorstwa fundacji.
Temat mieszkań dla osób starszych będzie "na topie" w najbliższych latach, jesteśmy tego pewni.
Redakcja
