O tym powinien wiedzieć każdy obecny emeryt! Czy wiesz, że jeśli już jesteś na emeryturze, to należysz do grona szczęśliwców? Tak, tak, czyli tych, którzy już mają emeryturę. Zwykle zbyt skromną w stosunku do potrzeb, ale jednak już wyliczoną i potwierdzoną. Od jakiegoś czasu, z nasileniem w okresach przedwyborczych, powraca w mediach dyskusja nt. emerytur. Zatem i my zajmujemy się tematem. Czy sytuacja demograficzna oraz w jej obliczu obniżenie wieku emerytalnego sprzed paru lat, spowodują w Polsce krach emerytalny? Uspokajamy obecnych emerytów - taka troska dotyczy nie Was ale przede wszystkim przyszłych emerytów. By nie ulegać szkodliwym emocjom i wyrobić sobie własne zdanie na ten temat, warto jednak znać podstawowe fakty.
Parę opinii z mediów
Przypomnijmy sobie parę opinii na temat wieku emerytalnego:
- "Powrót do wyższego wieku emerytalnego jest obecnie nierealny. Zresztą nawet gdyby go podniesiono do poziomu 67 lat dla mężczyzn i kobiet, to i tak nie zlikwidowałoby to dziury w systemie emerytalnym. Rozwiązaniem jest posiadanie jak największej liczby dzieci, ale na zwiększenie płodności młodego pokolenia też bym raczej nie liczył" - mówił już przed paru laty Robert Gwiazdowski, wczesny członek Rady Nadzorczej ZUS.
I dodawał - "Pozostaje podwyższanie wieku emerytalnego i/lub manipulowanie algorytmem wyliczania emerytur, tak by je obniżyć osobom obecnie przechodzącym na emerytury".
Zbigniew Derdziuk, były prezes ZUS, przekonywał, że przyszli emeryci nie będą zasobni, chyba że Polacy będą dłużej pracować. - "Dzisiaj nikt nie podejmie decyzji o wydłużeniu wieku emerytalnego, chociaż jest to zasadne. Politycznie ta sprawa skazana jest na porażkę".
W takim razie - co dalej?
Czas na nasze redakcyjne komentarze i obalanie mitów:
Nie po to, by kogokolwiek przekonywać. Cieszmy się swoją emeryturą, jeśli ktoś przeszedł na nią niedawno. Może to czas na realizację swoich innych planów lub po prostu na wypoczynek? Ale warto wiedzieć, jak to jest z tym wiekiem emerytalnym w kontekście przyszłych lat.
Mit pierwszy
Przyzwoita emerytura nam się należy, bo tyle lat pracowałam i odprowadzałam składki na ZUS. Niech nie kradną moich składek.
WARTO WIEDZIEĆ, ŻE ...
- W ZUS nie leżą żadne pieniądze kiedyś tam powpłacane! To tylko zapisy księgowe. Składki, które kiedyś płaciliśmy na ZUS szły na pokrycie wypłat dla nielicznych wtedy emerytów. Nasze emerytury dziś są pokrywane ze składek i podatków obecnie pracujących, czyli z obecnych składek ZUS oraz częściowo z budżetu państwa. Tyle że emerytów jest i będzie nieporównywalnie więcej niż kiedyś, a pracujących coraz mniej. I tak, takie zjawisko by wystąpiło, jednak niski wiek emerytalny to pogłębia. Z kolei na ich emerytury będą kiedyś składały się ich dzieci, tylko że tych jest i będzie jeszcze mniej.
- Demografia nie zna litości. Skoro na rynek pracy wchodzi - i zaczyna płacić składki emerytalne - mniej osób niż przechodzi na emeryturę, to składki te nie wystarczą kiedyś na wypłaty emerytur dla wszystkich, a już na pewno na tyle, by starczyło na w miarę nawet przyzwoite emerytury.
- Nie grozi nam jednak bankructwo ZUS. Do emerytur w coraz większym zakresie będzie dopłacał budżet. Tylko z czego? Albo zadłużając się mocniej albo podnosząc podatki. Bo rozwój gospodarczy i naturalne zwiększenie takich wpływów do budżetu może nie wystarczyć. Alternatywą albo działaniami równoległymi będzie obniżanie wartości emerytur. Spokojnie, to dopiero za wiele lat. Ale problem będzie dla każdego rządu w przyszłości.
Mit drugi
Niższy wiek emerytalny kobiet (60 lat) w stosunku do mężczyzn (65 lat) jest sprawiedliwy, bo tak przecież było zawsze.
WARTO WIEDZIEĆ, ŻE ...
- Mężczyźni żyją relatywnie krócej. Co ma wspólnego dłuższa praca mężczyzn ze sprawiedliwością?
- Kobiety statystycznie mają zwykle krótszy staż pracy, więc mają mniej "uzbierane", a żyją dłużej.
- Argument, że kobiety rodziły i wychowywały dzieci, można by inaczej zrekompensować.
- Dłuższa praca mężczyzn będzie jeszcze mocniej rozwarstwiała wysokości emerytur.
- Na wiek emerytalny 60 i 65 lat można było sobie pozwolić w dawnych czasach, gdy emerytów mieliśmy 1-2 mln, ale teraz gdy mamy ponad 6 mln a za kolejną dekadę 8 mln i potem więcej, to robi się problem.
- Tym bardziej, że wg badań dzisiejszy 60-latek pod względem sprawnościowym i zdrowotnym, pod względem stylu życia, aktywności i mentalności, to niemal 45-latek sprzed 20-30 lat.
Wysokość średnich emerytur brutto (netto jest mniejsze o podatek),
Liczba emerytów dot. tych, otrzymujących emerytury z ZUS, bez resortowych, KRUS itp., marzec 2019
Mit trzeci
Przywrócenie niższego wieku emerytalnego spowodował, że Polacy nie będą pracowali do samej śmierci.
WARTO WIEDZIEĆ, ŻE ...
- Takiego argumentu używali niektórzy politycy. Ale ... to nie jest prawda. Przez blisko 30 lat od lat 60-tych średni wiek życia mężczyzn był niemal równy wiekowi emerytalnemu (ok 65 lat)! A teraz wynosi 74 lata i jest wyższy od początku lat 90-tych o blisko 8-9 lat! W przypadku kobiet wzrost był nieco mniejszy ale dzisiaj to 82 lata.
- Ale jest i jeszcze jedna prawda i zarazem świetna wiadomość - jak już ktoś dożyje pewnego wieku, to przewidywana długość życia jest jeszcze wyższa!
- Osoba płci męskiej, która już dożyła 60 czy odpowiednio 65 lat życia, ma przed sobą 19,2 lat czy odpowiednio 15,9 lat życia. A więc 60-ciolatek ma szansę osiągnąć wiek 79,2, a odpowiednio 65-ciolatek wiek 80,9 lat.
- Odpowiednio pani, która ma 60 czy odpowiednio 65 lat, ma przed sobą 24,3 lat czy odpowiednio 20,2 lat życia, ma więc statystyczną szansę dożyć 84,3 lat lub odpowiednio 85,2 lat.
Mit czwarty
Niższy wiek emerytalny Polaków a zwłaszcza Polek to coś na co wszyscy czekali. Wszak rozwijamy się jako kraj i każdy chce z tego korzystać.
WARTO WIEDZIEĆ, ŻE ...- Większość krajów EU ma wyższy wiek emerytalny i podwyższyło go lub ma takie plany w najbliższych latach. Czy chcą by ich mieszkańcy mieli gorzej, czy może w trosce o systemy emerytalne?
- Na 31 krajów aż w 25 (80%) ma równy wiek emerytalny dla mężczyzn i kobiet, a tylko 6 (20%) ten wiek ma różny. Przy czym te różnica zwykle jest znacznie mniejsza niż 5 lat.
- Tylko 2 kraje mają tak niski wiek emerytalny dla kobiet - 60 lat. Ciekawe dlaczego? Może wszyscy inni się mylą? A może to my zgotujemy Polkom za 10-20 lat świat głodowych świadczeń? Obyśmy się mylili. A może - wbrew faktom - stworzone zostaną takie mechanizmy i zachęty, że realna aktywność wielu kobiet w Polsce będzie wybiegała poza ten wiek?
Do tych wszystkich opinii, danych z Business Insider oraz komentarzy, warto dodać wielki znak zapytania - co nam przyniesie 2022 rok, ze swoją wysoką inflacją, zmianami wynikającymi z tzw. Polskiego Ładu i sytuacją gospodarczą? Jak pandemia wpłynie na długość życia i stan zdrowia wielu z nas?
Jedno jest pewne - podstawowe założenie o potrzebie dłuższej pracy osób starszych, jest tym bardziej zasadne!
A coś pozytywnego? Nieco optymizmu?
- Jeśli gospodarka będzie się nadal rozwijała, jeśli nastąpią zmiany cywilizacyjne, jeśli nastąpi zmiana mentalnościowa, jeśli - choćby z braku rąk do pracy - przybędzie chętnych osób 60+ gotowych do kontynuowania swojej zawodowej drogi, te perspektywy mogą ulec pewnym zmianom.
- Można założyć, że w interesie państwa będzie wprowadzenie takich zachęt, które spowodują realne wydłużenie wieku przechodzenia na emeryturę, bo będzie się to opłacało i starszym pracownikom i pracodawcom.
- Z drugiej strony młode pokolenie będzie bardziej świadome sytuacji i za lat 20 czy 30 być może ratunkiem będzie wprowadzenie tzw. emerytury obywatelskiej, czyli jednej minimalnej kwoty gwarantowanej przez państwo dla emeryta. A reszta - ile kto sobie dozbiera. Dlatego wszelkie programy oszczędzania, inwestowania w ramach PPK itp. będą coraz bardziej wskazane.
- Ale te zmiany nie powinny dotknąć osób już przebywających na emeryturze i przechodzących na nią w najbliższych latach.
- No a to, że społeczeństwo się starzeje, zmieni tylko model jego funkcjonowania. Więcej z nas będzie klientami i konsumentami, a część z nas także pracownikami.
Wszak po to, byśmy mogli łatwiej żyć, byśmy mogli korzystać z PLUSÓW naszego wieku, jest także ... nasz portal www.60plus.pl !
Redakcja
Dane, wykresy oraz wypowiedzi zaczerpnięte zostały z dostępnych publicznie publikacji, w tym z Business Insider Polska, GUS i in. Dziękujemy.
Komentarz - redakcyjny
