Żywienie dojelitowe wykorzystuje przewód pokarmowy do zaspokojenia części lub całości dziennego zapotrzebowania kalorycznego danego pacjenta. Taką formę leczenia zaleca się zazwyczaj w przypadku niedrożności jelit, zespołu krótkiego jelita, choroby Crohna i wrzodziejącego zapalenia okrężnicy. Niekiedy stosuje się ją również u pacjentów onkologicznych lub w stanie śpiączki.
Na czym polega żywienie dojelitowe?
Do żywienia dojelitowego wykorzystuje się specjalną płynną mieszankę zawierającą białko, węglowodany, tłuszcze, witaminy i minerały. Podaje się ją przez zgłębnik do żołądka lub jelita cienkiego. Taka forma żywienia zapewnia właściwe nawodnienie organizmu. Pozwala także dostarczyć niezbędną ilość kalorii i innych składników odżywczych, aby przyspieszyć powrót do zdrowia. Żywienie dojelitowe poprawia przepływ krwi i stan błon śluzowych w przewodzie pokarmowym. Wpływa także pozytywnie na układ immunologiczny.
Jeżeli pacjent nie może przyjmować pokarmu doustnie, zazwyczaj wdraża się żywienie dojelitowe przez zgłębnik. Chodzi tutaj przede wszystkim o osoby po udarze lub innych stanach neurologicznych utrudniających połykanie albo niektórych operacjach twarzy, szyi, gardła, przełyku lub żołądka. Czasami taką formę leczenia stosuje się u chorych po radioterapii gardła lub przełyku.
Odżywianie krótkoterminoweJeśli pacjent z jakiegoś powodu ma problemy z jedzeniem, ale układ pokarmowy działa prawidłowo, lekarz może wdrożyć
żywienie dojelitowe. W tym przypadku sprawdzi się lepiej niż karmienie dożylne. Co ważne, może wesprzeć układ odpornościowy. Preferowaną drogą żywienia dojelitowego jest żołądek. Lekarz może włożyć bardzo cienką plastikową rurkę przez nozdrza i wcisnąć do żołądka. W ten sposób podaje się pokarm płynny w sposób ciągły, z ustaloną szybkością lub okresowo.
Odżywianie długoterminowe
Żywienie dojelitowe może być stosowane nie tylko w szpitalu, lecz także w domu pacjenta. Jeśli przewiduje się, że chory będzie karmiony w ten sposób dłużej niż kilka tygodni, wprowadza się zwykle rurkę przechodzącą bezpośrednio przez ścianę brzucha do żołądka lub jelita. Wspomnianą rurkę umieszcza się chirurgicznie (metodą otwartą lub laparoskopową) w znieczuleniu ogólnym, fluoroskopowo pod kontrolą promieni rentgenowskich przez radiologa z zastosowaniem sedacji. W wielu przypadkach wprowadza ją endoskopowo gastroenterolog lub chirurg (nazywana PEG lub przezskórną endoskopową gastrostomią) przy zastosowaniu sedacji.
Takie rurki można pozostawić na wiele miesięcy lub lat. Jeśli wypadną, pacjent, członkowie rodziny lub opiekunowie mogą wymienić je w domu. Jeżeli chory będzie w stanie jeść samodzielnie i nie potrzebuje już zgłębnika, można usunąć rurkę. Otwór zwykle zamyka się samoczynnie.
Powikłania żywienia dojelitowego
Karmienie przez sondę dojelitową może powodować następujące powikłania: przedostawanie się pokarmu do płuc, zaparcia, biegunka, niewłaściwe wchłanianie składników odżywczych, nudności, wymioty i odwodnienie. Niekiedy taka forma żywieniowa prowadzi do zaburzenia elektrolitowego, wysokiego poziomu cukru we krwi, niedoborów witamin i minerałów, a także obniżonego poziomu białka. Sonda wprowadzana przez nos (zgłębnik nosowo-żołądkowy lub nosowo-jelitowy) może podrażniać nos lub gardło. Zwiększa też ryzyko ostrych infekcji zatok.
