Adaptogeny cieszą się ostatnio dużą popularnością wśród osób, które pragną wesprzeć prawidłowe funkcjonowanie organizmu w stanach przewlekłego napięcia nerwowego. Na współczesnego człowieka każdego dnia oddziałują stresory, które zaburzają pracę wielu układów i narządów. Wysoki poziom kortyzolu sprzyja nie tylko przedwczesnemu procesowi starzenia się, ale też nadwadze, chorobom autoimmunologicznym oraz problemom z koncentracją. Mając na uwadze wyżej wskazane zależności, zaleca się podjęcie działań niwelujących stres. Pomóc mogą w tym niektóre rośliny zielarskie. Co warto wiedzieć o adaptogenach?
1. Czyngis-chan podawał adaptogeny swoim koniom
W krajach zachodnich adaptogeny stały się popularne stosunkowo niedawno, wcześniej jednak korzystała z nich medycyna Dalekiego Wschodu. Choć nie dysponowała ona żadnymi badaniami potwierdzającymi ich działanie czy bezpieczeństwo przyjmowania, stosowano je intuicyjnie. W sposób szczególny te rośliny upodobali sobie władcy, którzy sięgając po nie, chcieli zapewnić sobie siłę fizyczną i wysoką sprawność seksualną. Czyngis-chan nie tylko podawał ziołowe mikstury wojskowym i krewnym, ale też swoim najlepszym koniom.
2. Odkrycie adaptogenów przez radzieckich naukowców
Adaptogen to termin, który został wprowadzony do nauk biologicznych przez radzieckich badaczy. W 1943 roku Rada Komisarzy Ludowych nakazała im znalezienie substancji, które wzmocniłyby siły robotników i żołnierzy. Związek Radziecki zawsze rywalizował ze Stanami Zjednoczonymi na różnych polach. Chciał prześcignąć kraje zachodnie w rozwoju gospodarczym, zależało mu również na zyskaniu statusu potęgi militarnej. Choć cele przyświecające komisarzom ludowym można uznać za rodzące wątpliwości, to projekty naukowe, które zlecili, okazały się niezwykle owocne. Radzieccy botanicy przy wsparciu polskich naukowców przebadali 4000 gatunków roślin, z których 12 redukowało stres i zwiększało wytrzymałość fizyczną u ssaków.
3. Wykorzystanie adaptogenów w diecie astronautów
Odkrycie adaptogenów znalazło praktyczne zastosowanie. NASA i ROSKOSMOS to dwie agencje kosmiczne, które zawsze rywalizowały ze sobą. Zarówno Amerykanie, jak i Rosjanie chcieli podbijać orbity okołoziemskie. Praca astronauty stanowi spore obciążenie dla jego organizmu. Jest on narażony zarówno na stres fizjologiczny, jak i emocjonalny. Zarówno Amerykanie, jak i Sowieci podawali swoim astronautom adaptogeny. Dzięki nim wielu z nich lepiej radziło sobie ze zmęczeniem i napięciem nerwowym.
4. Adaptogeny jako naturalne wsparcie sportowców na olimpiadzie
Zwiększanie wytrzymałości fizycznej jest niezwykle ważne dla zawodowych sportowców. Muszą oni pokonywać ograniczenia własnego organizmu, który czasem ulega wyczerpaniu i odmawia posłuszeństwa. Zauważono, że wytrzymałość można podnieść, stosując adaptogeny. Te rośliny nie były traktowane jako nielegalny doping, dlatego podawano je sportowcom przygotowującym się do olimpiady. Dzięki nim niektóre kraje zdobyły rekordową liczbę medali. Do historii przejdzie olimpiada w Monachium z 1972 roku, z której Rosjanie przywieźli aż 99 medali.
5. Adaptogeny a zwiększenie nieswoistej odporności organizmu na stres
Adaptogeny to rośliny, które w sposób nieswoisty pozwalają podnieść odporność organizmu na stres. Pod tym terminem kryją się nie tylko trudne emocje, ale także niekorzystne czynniki środowiskowe takie jak wiatr, mróz, promieniowanie czy zanieczyszczenie powietrza. Każdy adaptogen stanowi bogate źródło antyoksydantów zwalczających wolne rodniki. W rezultacie włączenie tych roślin do diety skutkuje redukcją stresu oksydacyjnego. Wiele z nich musiało poradzić sobie w niesprzyjającym środowisku. Wysokie zasolenie gleby, skrajnie wysoka lub niska temperatura – wszystko to zmusiło je do wykształcenia mechanizmów adaptacyjnych. To właśnie dzięki nim rośliny stały się odporne na niekorzystne czynniki zewnętrzne.
6. Rośliny adaptogenne sposobem na przywrócenie homeostazy
Homeostaza, czyli stan wewnętrznej równowagi organizmu, uchodzi za niezwykle pożądaną. Kiedy udaje się ją uzyskać, układ nerwowy znajduje się w stanie optymalnego pobudzenia. Organizm potrzebuje nieco kortyzolu, bez niego człowiek skarżyłby się na ospałość i brak sił witalnych. Niestety, nadmiar hormonu stresu jest szkodliwy. Adaptogeny przywracają homeostazę, co wpływa korzystnie na zdrowie i samopoczucie.
7. Nie wszystkie adaptogeny wyciszają
Zwiększenie nieswoistej odporności na stres wielu osobom kojarzy się z działaniem uspokajającym. Należy podkreślić, iż adaptogeny wykazują różną aktywność. Np. ashwagandha wycisza, a szczodrak krokoszowaty ożywia, dlatego nie wszystkie rośliny można ze sobą łączyć. Zaleca się ich dobieranie do indywidualnych potrzeb organizmu. Warto wyraźnie zaznaczyć, że wszystkie zapewniają lepsze zdolności przystosowawcze do niekorzystnych czynników zewnętrznych.
8. Adaptogeny jako wsparcie w stanach wzmożonego wysiłku intelektualnego
Praca intelektualna często okazuje się sporym obciążeniem dla organizmu. Osoby, które obmyślają nowe strategie, prowadzą badania naukowe czy pracują w branży kreatywnej, skarżą się na spadek koncentracji i trudności z zapamiętywaniem. W celu wsparcia funkcji poznawczych w stanach wzmożonego wysiłku intelektualnego rekomenduje się stosowanie adaptogenów: różeńca górskiego i gotu kola.
9. Korzeń maca a równowaga hormonalna u kobiet
Korzeń maca wspiera równowagę hormonalną kobiecego organizmu. To adaptogen, który może być stosowany przez panie cierpiące na dolegliwości związane z układem rozrodczym. W tradycyjnej medycynie ludowej korzeń maca był stosowany jako naturalny środek zwiększający libido i poprawiający płodność. Te właściwości potwierdzają prowadzone współcześnie badania. Ten adaptogen jest szczególnie popularny u kobiet w okresie menopauzalnym.
10. Cytryniec chiński na problemy z wątrobą
Cytryniec chiński stanowi bogate źródło antyoksydantów, które neutralizują wolne rodniki i łagodzą stany zapalne w organizmie. Ta roślina może być również wykorzystywana jako naturalne wsparcie wątroby, wykazuje bowiem działanie hepatoprotekcyjne i hepatoregenerujące.
Mother`s Protect oferuje suplementy diety z adaptogenami, które charakteryzują się wysoką jakością. Niektóre produkty zawierają ekstrakty z pojedynczych roślin, inne natomiast stanowią ich mieszankę. Najlepsze adaptogeny to te, które zostały dopasowane do indywidualnych potrzeb organizmu.
